ابزارهای معلم فردا

برای مشاهده اینفوگرافی کلیک کنید

بیکاری پنهان و غیر پنهان

در بسیاری کشورهای در حال توسعه علاوه بر جمعیت کثیری که به صورت آشکار بیکار هستند، تعداد زیادی نیز بصورت بیکار پنهان وجود دارند. افرادی که به امید پیدا کردن کار بهتر از مناطق روستائی خارج و به شهرها هجوم می آورند ( از حالت بیکار پنهان بصورت بیکار آشکار درمی آیند ) بعلت محدودیت جذب نیروی کار و عدم دارا بودن تخصصها و مهارتهای لازم بصورت بیکار آشکار در می آیند.

بیکار پنهان به شخصی گفته می شود که میزان بازدهی و تولید او نازلتر از آن باشد که می تواند با همان ساعات کار ایجاد کند و یا کار او تغییری در تولید کل بوجود نیاورد، در نتیجه تولید نهائی یک فرد بیکار پنهان، معادل صفر بوده یا بسیار اندک است. بعنوان مثال برای یک کشاورز ایرانی در طول سال ۱۰۸ روز ایام کاری در نظر گرفته   می شود و درواقع وی به دلیل فصلی بودن کار و عدم کارائی زمین برای کشتهای مکرر در مابقی ایام سال بیکار است، لذا کشاورزان می بایست در کنار شغل اصلی خود به مشاغل جانبی دیگری نیز بپردازند.

تعریف دیگری از بیکاری نیز در کشورهای در حال توسعه وجود دارد ، بیکار شخصی است که به دلیل بیکاری و احتیاج مجبور به قبول شغلی است که فکر می کند آن شغل نمی تواند نیازهای او را تامین کند و یا منطبق بر میزان مهارت و تحصیلات وی نیست.

بیکاری در کشورهای درحال توسعه بر خلاف کشورهای پیشرفته صنعتی داوطلبانه نیست، بلکه پدیده ای است تحمیلی، که از طریق اقتصاد محدود این کشورها به افراد بیکار تحمیل شده است.

عوامل موثر بر گسترش بیکاری در جهان :

عوامل موثر و تاثیر گذار در بروز و شدت پدیده بیکاری در جهان عبارت است از :

• افزایش جمعیت و کمبود تقاضای نیروی کار
• گسترش اتوماسیون
• تبدیل جوامع سنتی به صنعتی
• چند شغله بودن

افزایش جمعیت و کمبود تقاضای نیروی کار

در اندیشه های اقتصادی مدرن، انسان محور اصلی بحثها است . لذا می توان لذا می توان انتظار داشت که موضوع جمعیت دارای جایگاه مهمی بوده و رشد بی سابقه آن در سایه پیشرفتهای اقتصادی، علمی و فنی، جوامع بشری را با مشکلاتی از جمله بیکاری مواجه کرده است.

آقای آدام اسمیت در کتاب (( ثروت ملل)) این اندیشه را مطرح می کند که با کار و اشتغال انسانها است که ثروت تولید می شود. بنابراین هر چه بازدهی نیروی کار انسانها بیشتر گردد، مقدار عرضه ثروت نیز متناسب با آن افزایش می یابد. یکی از پی آمدهای رشد جمعیت بخصوص در کشورهای در حال توسعه ( که از آهنگ تندتری برخوردار است ) پدیده فراگیر بیکاری است.

در حال حاضر بیش از ۷/۶ میلیارد انسان بر روی کره زمین زندگی می‌کنند و هر ثانیه ۳ نفر بر این تعداد افزوده می‌شود، یعنی هر هفته بیش از ۵/۱میلیون و هر سال بیش از ۸۰ میلیون نفر.

کارشناسان معتقدند که تا ۴ سال دیگر، جمعیت جهان از مرز ۷ میلیارد نفر می‌گذرد و این در حالی است که ۹۹ درصد رشد جمعیت، در کشورهای درحال توسعه اتفاق می‌افتد.

امروزه در اغلب کشورهای جهان با رشد جمعیت هر ساله تعداد زیادی جویندگان کار وارد بازار کار می شوند و با در نظر گرفتن روند رشد جمعیت، در آینده ای نه چندان دور شاهد انبوه جویندگان کار کار خواهیم بود و تعداد افرادی که نمی توانند هزینه های مورد نیاز زندگی خود را تامین کنند روز به روز افزایش خواهد یافت. بیکاری ناشی از رشد جمعیت و مهاجرت جمعیت از مناطق کمتر رشد یافته جهان، در قرن بیستم ، دچار چنان رشدی شده که در تاریخ بی سابقه است. شهرهای بزرگ کشورهای فقیر جهان به سرعت گسترش یافته اند، بی آنکه شرایط زندگی نامطلوب روستا نشینها یا آنهایی که به دنبال کار بهتر و درآمد بیشتر به این شهر ها هجوم آورده اند بهبود یابد زیرا در شهر ها امکان اشتغال برای آنها وجود نداشته و امید دستیابی این افراد به سطح زندگی مورد انتظارشان نیز روز به روز کمتر می شود. با توجه به آمار بیکاریها در جهان، منطقه خاور میانه و آفریقای شمالی بالاترین میزان بیکاری را در جهان دارا می باشند.

اتوماسیون اداری

منظور از اتوماسیون اداری کاربرد وسایل الکترونیکی در فعالیتهای دفتری به منظور افزایش کارایی است.

امروزه ارتباطات ومکاتبا ت اداری در سازمانها و موسسات اقتصادی به کلی متحول شده و دیگر   فرآیند های کند و زمان بر اداری پذیرفتنی نیست . بر این اساس ، ضرورت دارد تا ابزاری در دست باشد که با بهره جویی از آن بتوان با سرعت و دقت به انجام فرآیندهای اداری و پاسخ گویی به موقع به آن ها پرداخت . بسیاری از اداره ها ، سازمانها و شرکت ها به منظور مکانیزه نمودن امور مربوط به ثبت ارجاع ، گردش و پیگیری نامه ها و دیگر مدارک خود از سیستمهای معروف به اتوماسیون اداری استفاده می نمایند . اتوماسیون اداری مفهوم و ابزاری جدید در دست مدیران ، جهت افزایش بهره وری سازمان می باشد، لذا استفاده از سیستمهای نرم افزاری در بخشهای اداری سازمانها، ادارات، مراکز تولیدی و … در چند دهه اخیر بسیار رواج یافته و میزان بهره مندی از این سیستمها در کشورهای مختلف متفاوت می باشد. در کشور ما نیز بحث دولت الکترونیک و بهره گیری از سامانه های هوشمند در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. با بهره گیری از اتوماسیون اداری مدیران و صاحبان حرف می توانند از مزایایی همچون :

• سرعت در انجام امور
• کاهش هزینه ها
• کاهش وابستگی به نیروی انسانی
• سهولت دسترسی به اطلاعات
• نظام مندی فعالیتها
• کاهش و جلوگیری از اشتباهات انسانی و ..

بهره مند شوند .

با توجه به مطالب فوق می توان گفت بیکاری از شوم ترین و خطرناک ترین پدیده های عصر کنونی و زائیده ماشینیسم و اتواسیون سوپر مدرن دنیای امروز است. وابستگی صنایع و تولیدات به سیستمهای اتوماسیون و بهره گیری از نظامهای رایانه ای و هوشمند باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی در بخشهای اداری شده و در واقع موجب کاهش فرصتهای شغلی برای جویندگان کار می گردد، از طرفی فرصتهای جدید شغلی که از قِبَلِ این تغییر و گرایش به اتوماسیون پدید می آید ( بعلت نیازمندی به تحصیلات، مهارت و توانایی خاص ) قابل مقایسه با بیکاری ناشی از حذف یا تقلیل مشاغلی که از ورود اتوماسیون متاثر و بوجود آمده اند نیست.

اتوماسیون صنعتی

نمایان ترین و شناخته شده ترین بخش اتوماسیون صنعت، رباتهای صنعتی هستند. امروزه کاربرد اتوماسیون صنعتی و ابزار دقیق، در صنایع و پروسه های مختلف صنعتی به چشم می خورد. کنترل سیستمهای اندازه گیری پیچیده ای که در صنایعی همچون نفت، گاز ، پتروشیمی، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، صنایع خودرو سازی و … به کار می رود نیازمند ابزارآلات بسیار دقیق و حساس می باشند. بطور کلی برخی از مزایای اصلی و مهم اتوماسیون صنعتی عبارتند از :

• سهولت در تکرار پذیری فعالیتها و فرایندها
• افزایش سرعت تولید
• کنترل کیفیت دقیقتر و سریعتر
• کاهش ضایعات تولید
• کاهش اشتباهات نیروی انسانی
• کاهش وابستگی به نیروی انسانی
• افزایش بهره وری واحدهای صنعتی
• بالا بردن ضریب ایمنی برای نیروی انسانی و کاستن از فشارهای روحی و جسمی آنان

در حال حاضر ارتقاء سطح کیفی محصولات تولیدی در صنایع مختلف و در کنار آن افزایش کمی تولید، هدف اصلی هر واحد صنعتی است و مدیران صنایع نیز به این مهم واقف بوده و تمام سعی خود را در جهت نیل به این هدف متمرکز کرده اند و لازمه افزایش کمیت و کیفیت یک محصول، استفاده از ماشین آلات پیشرفته و اتوماتیک است، ماشین آلاتی که بیشتر مراحل کاری آنها بطور خودکار صورت گرفته و اتکای آن به عوامل انسانی کمتر باشد.

با ورود اتوماسیون صنعتی به چرخه تولید، کارگران و کاربران فاقد مهارتهای لازم، شغل خود را از دست می دهند (که این افراد بیشتر شامل مهاجرین روستائی است که جهت کار و درآمد بهتر روانه شهرها شده اند) و از طرفی استفاده از ماشین آلات پیشرفته باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی( از نظر تعداد) شده و مدیران و صاحبان صنایع را بر آن

می دارد تا جهت تقلیل هزینه های خود به کاستن از نیروی انسانی شاغل اقدام نمایند.